Żurawie samochodowe to maszyny najczęściej umieszczane na podwoziu samochodu ciężarowego. Wykorzystywane najczęściej są do prac przeładunkowych bądź montażowych. Do ich głównych zalet należy imponująca mobilność a także duży udźwig. W związku  z posiadanymi cechami żurawie najczęściej używane są na placach budów w przemyśle, budowlance oraz w sektorze usługowym. Aby jednak zachować wszelkie środki bezpieczeństwa należy w prawidłowy sposób zamontować HDS.

Definicja żurawi HDS

Według oficjalnej nomenklatury żurawie HDS (hydrauliczne dźwigi samochodowe) inaczej nazywane żurawiami przeładunkowymi są dźwignicami zamontowanymi na podwoziach samochodów ciężarowych. Żurawie umieszczone są najczęściej między kabiną kierowcy a skrzynią bądź tylną częścią skrzyni. Wszystkie żurawie HDS muszą być sprawdzane przez dozór techniczny. Dozorowi technicznemu nie podlegają żurawie przeładunkowe o udźwigu do 250 kg. Suwnica HDS jest rodzajem suwnicy kontenerowej, która posiada zdolność przemieszczania kontenerów w pionie i w poziomie. Suwnica posiada również możliwość przemieszczania załadunku zarówno na krótkie jak i długie dystanse. Urządzenia tego typu przenoszą również ładunki, które są zbyt ciężkie dla innych typów suwnic, jest to możliwe dzięki solidnej konstrukcji i większej sile podnoszenia. Żurawie znajdują różnorodne zastosowanie we współczesnych gałęziach przemysłu na przykład w portach lądowych na całym świecie, na terminalach kolejowych ora na statkach wojennych. Podstawą prawną regulującą dozór techniczny, eksploatację, naprawy i modernizację dźwigów HDS regulują dwa rozporządzenia:

  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 1468), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym.
  • Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176).

 

Jaka jest maksymalna waga ładunku unoszonego przez żurawie typu HDS ?

Żurawie HDS są typami urządzeń o budowie gąsiennicowej z poziomym, obrotowym masztem. Najlepiej widać ich użyteczność podczas budowy wysokich mostów czy też budynków a także innych dużych obiektów. Maksymalna waga ładunku unoszonego przez żurawie typu HDS w dużej mierze zależy od producenta, jednak szacuje się że jest to około 500 ton. Zdarzają się również żurawie, które nie posiadają ograniczenia ciężkości.

Czy żurawie HDS są bezpieczne ?

Do obowiązków operatora należy przede wszystkim zapewnienie sobie i innym bezpieczeństwa. Operator dźwigów HDS musi podjąć niezbędne środki ostrożności aby móc wykonywać swoją pracę w sposób wydajny i bezpieczny. Do środków bezpieczeństwa, które powinny zostać wykorzystane w niektórych sytuacjach zalicza się:

  • Unikanie kontaktu z wieżami oraz przewodami napowietrznymi.
  • Kalibracja wskaźnika obciążenia sprawdzana przed każdym użyciem.
  • Praca z maksymalnym dopuszczalnym kątem wysięgnika.
  • Odpowiedni odstęp między podłożem a osią ładunku.
  • Zachowanie odpowiedniego odstępu między wszelkiego rodzaju przeszkodami napowietrznymi bądź sąsiednimi na przykład: drzewa, linie energetyczne.

W jaki sposób montować żurawie HDS na placach budowy ?

Zazwyczaj podwozie żurawi HDS umieszczane zostaje w odpowiednim układzie jezdnym do 8 osi, bardzo często wykorzystuje się wiele osi skrętnych, które umożliwiają lepszą skrętność  i manewrowość na ciasnych placach budowy. W żurawiach HDS mechanizmy odpowiadające za unoszenie elementów oraz materiałów budowlanych opierają się na grupie wciągarek a także wychylnym wysięgniku zamontowanym na obrotowym pomoście. Dzięki takiemu montażowi można w sposób bezpieczny i wydajny podnosić oraz opuszczać ładunek w dowolnych kierunkach. Znaczna większość dźwigów hydraulicznych samochodowych przygotowana jest do natychmiastowego użycia bez konieczności montażu wysięgnika. Istnieją również konstrukcje, które muszą zostać zmontowane na budowie między innymi są to pojedyncze elementy wysięgnika lub dodatkowe oprzyrządowania robocze. Konstrukcja wysięgnika składa się z układu przekrojów zamkniętych oraz segmentów teleskopowych wysuwanych w sposób hydrauliczny. Często przy przenośnych żurawiach samochodowych stosuje się metodę przedłużenia wysięgnika o dodatkowe ramię teleskopowe montowane na końcu wysięgnika. Praca żurawi samochodowych odbywa się na tak zwanych łapach czyli podporach zamontowanych na odpowiednio stabilnym i nośnym podłożu. Jeżeli powierzchnia jest grząska i nierówna do ustawienia łap dźwigu stosuje się dodatkowe podkłady dzięki, którym powierzchnia podparcia łap jest większa i stabilniejsza.

Jakim badaniom podlegają żurawie HDS ?

Żurawie przenośne podlegają pełnemu dozorowi technicznemu. W związku z tym wymagane są okresowe badania, doraźne kontrole, doraźne badania eksploatacyjne oraz doraźne badania powypadkowe i poawaryjne.

  • Badania okresowe – przeprowadzane są w celu stwierdzenia, czy eksploatujący wykonał zalecenia wydane przez inspektora UDT wpisane w protokół z poprzedniego badania. Oprócz tego inspektor UDT sprawdza czy w toku użytkowania nie powstały uszkodzenia lub czy nie zmienił się ogólny stan żurawia. Badanie służy również dokładnej weryfikacji poprawności działania mechanizmów zabezpieczających oraz ochronnych.
  • Doraźne badania eksploatacyjne – zlecane są w momencie w, którym została przeprowadzona modernizacja, naprawa, wymiana elementu oraz po ponownym montażu dźwigów HDS. Głównym celem badania jest wykrycie czy wykonany montaż bądź naprawa nie miały większego wpływu na bezpieczną eksploatację dźwignicy. Bardzo często doraźne badania kontrolne przeprowadza się w związku z wymianą, naprawą bądź modernizacją cięgien nośnych, urządzeń chwytających i zabezpieczających oraz mechanizmów podnoszenia bądź konstrukcji nośnej.
  • Doraźne badania powypadkowe i poawaryjne – wykonywane są tylko i wyłącznie na prośbę eksploatującego w momencie gdy podczas użytkowania dźwigu HDS doszło do wypadku bądź awarii. Głównym celem tego badania jest wykrycie przyczyny zajścia a także wskazanie uszkodzeń wraz z zaleceniem ich naprawy.

Rodzaje i zakres badań, którym podlegają dźwigi HDS, reguluje Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176).

Zalety i korzyści wynikające z wykorzystywania mobilnych dźwigów.

Podstawową korzyścią wynikająca z użytkowania żurawia samojezdnego jest fakt, iż można przenosić go z względną łatwością w dowolne miejsce. Największą popularnością cieszy się żuraw teleskopowy w jego skład wchodzi wysięgnik teleskopowy oraz wciągnik zamontowany na podwoziu. Numerem jeden w Stanach Zjednoczonych, w Azji oraz w większości krajów Europy jest żuraw samo wznoszący zamontowany na naczepie. Konstrukcja żurawi samojezdnych w celach transportowych zaprojektowana jest w taki sposób aby montaż i demontaż był jak najmniej skomplikowany i nie wymagał dużego nakładu sił. Oznacza to, iż w przypadku nagłej potrzeby żuraw może zostać w łatwy sposób przetransportowany z jednego placu budowy na drugi, wykorzystując przy tym zmianę konfiguracji ze stanu transportowego charakteryzującego się płaską paczką w stan roboczy czyli zmontowany.