Dźwignice to urządzenia zaliczane do grupy dźwigowo-transportowej. Są przeznaczone do szybkiego przemieszczania poziomego i/lub pionowego ładunków, ludzi czy zwierzą w niewielkich odległościach. Dźwignice są najpopularniejszymi urządzeniami w transporcie bliskim. Do ich obsługi niezbędne jest posiadanie odpowiednich uprawnień, które nadawane są przez Urząd Dozoru Technicznego.

Dodatkowo dźwignice to jedne z pierwszych urządzeń zbudowanych przez człowieka. Są one wykorzystywane w podnoszeniu i przenoszeniu ciężarów od wieków. Najprostsze urządzenia to tak zwane dźwignie proste, żurawie oraz kołowroty studzienne. Oprócz nich w wielu branżach, w tym na budowach, stosowane są bardziej zaawansowane urządzenia dźwigowe. Do dźwigów zaliczamy także pospolite windy.

Klasyfikacja dźwignic nie jest jednolita. Według Polskiej Normy wyróżnia się następujące typy:

  • cięgniki – to przeciągarki, wciągarki oraz wodzarki, które są napędzane ręcznie lub silnikiem, są zbudowane z cięgien łańcuchowych lub linowych i haków lub chwytaków
  • suwnice – suwnice bramowe, pomostowe lub podwieszone, pracują na określonym torze jazdy i wysokości podnoszenia i opuszczania zależnej od szerokości mostu
  • żurawie – nazywane także dźwigami, są stosowane na budowach jako żurawie wieżowe, także wyróżnia się żurawie portowe oraz samojezdne, w tym na samochodach
  • układnice – przeznaczone do układania i transportowania materiałów głównie w magazynach
  • dźwigniki – przeznaczone do pionowego podnoszenia obiektów, na przykład podnośniki
  • wyciągi towarowe – zbudowane z podstawy ładunkowej na prowadnicach pochyłych oraz cięgników linowych lub łańcuchowych
  • dźwignice linotorowe – podobne budową to kolejek linowych, składają się z wózków na linach nośnych umieszczonych między wieżami